Türkiye, 21 bin 600 başvuruyla ilk sırada yer alırken, onu Rusya ve Ukrayna izledi. AİHM’de toplamda 60 bin 350 dava beklerken, bunun 21 bin 613’ü Türkiye’den yapılan başvurulardan oluşuyor.
Raporda, 2024 yılı boyunca AİHM’in 36 bin 800 başvuru hakkında karar verdiği belirtiliyor. Bunların 10 bin 829'u üç yargıçtan oluşan komiteler tarafından, 22 bin 200'den fazlası ise tek yargıçlı oluşumlar tarafından karara bağlandı. Mahkeme önünde bekleyen 60 bin 350 davanın, 2023 ve 2022 yıl sonu rakamlarına kıyasla sırasıyla 8 bin 100 ve 14 bin 300 azaldığı ifade edildi.
En Yüksek Başvuru Türkiye'den
AİHM’de bekleyen davaların yaklaşık dörtte üçü beş ülkeyi ilgilendiriyor. Türkiye, 21 bin 600 başvuruyla en yüksek dosya sayısına sahip ülke olarak öne çıkarken, onu Rusya (8 bin 150 başvuru) ve Ukrayna (7 bin 700 başvuru) takip ediyor. Ayrıca, Romanya ve Yunanistan da sırasıyla 3 bin 850 ve 2 bin 600 başvuruyla listeye dahil. Rapora göre, yaklaşık 13 bin 400 öncelikli başvurunun yüzde 80’i Türkiye, Ukrayna, Rusya, Romanya ve Yunanistan’dan geliyor.
2023 verileriyle karşılaştırıldığında, 2024 yılında AİHM’de bekleyen dava sayısının 68 bin 450’den 60 bin 350’ye düştüğü kaydedildi. Ayrıca, 2023’te kayda alınan 34 bin 650 davaya karşılık, 2024’te 28 bin 800 başvuru kaydedildi.
Türkiye’den Bekleyen Davalar ve İhlal Kararları
Türkiye’den gelen 21 bin 613 başvuruyla ilgili olarak AİHM 2024’teki 73 davadan 67’sinde en az bir ihlal tespit etti. 2024 yılına ait toplamda 77 ihlal kararı verilirken, bir başvuru dostane çözümle sonuçlandı.
İhlaller arasında en dikkat çekenler şunlar oldu:
- İki yaşam hakkı ihlali kararı,
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) 2. maddesi kapsamında etkili soruşturma eksiklikleri,
- Bir başvuruda insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele kararı,
- 19 başvuruda özgürlük ve güvenlik hakkı ihlali,
- 13 başvuruda adil yargılanma hakkı ihlali,
- 15 başvuruda ifade özgürlüğü ihlali.
Ayrıca, bir başvuruda mülkiyetin korunması hakkının ihlal edildiği tespit edildi.
Bu veriler, Türkiye’deki insan hakları ihlallerinin Avrupa düzeyinde ne denli büyük bir sorun teşkil ettiğini bir kez daha gözler önüne serdi.
