Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi, Van Büyükşehir Belediye Başkanı Abdullah Zeydan'ın görevden uzaklaştırılarak yerine kayyım atanmasının "endişe verici bir durum" olduğunu ve "göz ardı edilemeyeceğini" açıkladı.
Eş raportörler David Eray (İsviçre, EPP/CCE) ve Bryony Rudkin (İngiltere, SOC/G/PD) tarafından yapılan açıklamada, Kongre'nin Türk heyeti üyesi olan Abdullah Zeydan'ın görevine "2 Nisan 2024 tarihli il seçim kurulu kararıyla itiraz edildiği ancak daha sonra Yüksek Seçim Kurulu tarafından yeniden görevlendirildiği" hatırlatılarak, görevden alınmasının "kasıtlı ve hesaplı bir meşruiyetsizleştirme zincirinin son halkası" olduğu ifade edildi.
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partili (DEM Parti) Van Büyükşehir Belediye Başkanı Abdullah Zeydan, "terör örgütüne yardım etmek" ve "basın yoluyla terör örgütü propagandası yapmak" suçlamalarıyla yargılandığı davada 3 yıl 9 ay hapis cezası almasının ardından görevden alınarak yerine Van Valisi Ozan Balcı Belediye Başkan Vekili olarak atanmıştı.
Açıklamada, 31 Mart 2024 yerel seçimlerinden bu yana İçişleri Bakanlığı’nın sekiz DEM Partili ve iki CHP’li belediye başkanını görevden alarak yerlerine kayyım atadığına işaret edildi. Belediye başkanlarının görevden alınmasının "dört milyona yakın seçmenin oyunun çöpe atılması" anlamına geldiği belirtildi.
Zeydan, 31 Mart 2024’teki yerel seçimde oyların yüzde 55,48’ini almıştı. Ancak Van İl Seçim Kurulu, Zeydan’ın geçmişte aldığı hapis cezası nedeniyle seçilme yeterliliği olmadığına karar vererek, mazbatanın en yüksek ikinci oyu alan adaya verilmesini kararlaştırmıştı. DEM Parti bu karara itiraz etmiş ve kentteki eylemler sonrası Yüksek Seçim Kurulu itirazı kabul etmişti. Bunun sonucunda Zeydan mazbatasını almıştı.
Demokrasiyi Baltalıyor
Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi, “Demokratik olarak seçilen muhalefet partili belediye başkanlarının yerine kayyım atamaları şeklindeki özel uygulama, hem Kongre hem de Venedik Komisyonu'nun birçok kez açıkça belirttiği gibi, demokrasinin doğasını baltalıyor" açıklamasında bulundu.
Kongre, kayyım atamalarının sonlanması için "adayların uygunsuzluğunun seçimlerden önce değerlendirilmesi" çağrısında bulundu. "Bir belediye başkanının görevden alınması halinde, belediye meclisleri yeni bir belediye başkanını seçebilmelidir" denildi.
Avrupa Konseyi üye devletleri için bağlayıcı olan Avrupa Yerel Yönetim Özerklik Şartı uyarınca, tüm belediye başkanlarının görevlerini serbestçe yerine getirmelerine izin verilmesi gerektiği vurgulandı.
Kayyım atamalarına dair 25 Şubat tarihinde Strazburg'da Kongre İzleme Komitesi'ne rapor sunulacak. Toplantıya katılacak olan Türk heyetinden yetkililerle konuyla ilgili fikir alışverişinde bulunulacağı bildirildi.
