İran ile ticari ilişkileri geliştirmek amacıyla Van’ın Başkale ilçesinde 1989 yılında açılan Gelincik (Xanesor) Sınır Kapısı, sadece 5-6 ay süre açık kaldıktan sonra güvenlik gerekçesiyle kapatıldı. Sınır kapısının o günden bugüne kapalı tutulması nedeniyle iki ülke arasında faal olan tek kapı, Saray ilçesi sınırları içerisinde yer alan Kapıköy Sınır Kapısı.
İran’ın Salmas kentine açılan yanı başlarındaki sınır kapısının yıllardır kapalı olması nedeniyle Başkale ilçesine bağlı sınır köylerinde yaşayan halk ekonomik olarak zor durumda. Ailelerin özellikle gençleri iş bulamadıkları işin batı kentlerinin yolunu tutmak zorunda kalmış. Ucuz iş gücü olarak çalışmak istemeyen yurttaşlar, sınır kapısının yeniden açılacağı günü bekliyor.
Sınırda bulunan 30 mahalleden biri olan Yavuzlar (Taxık) Mahallesi sakinleri, sınır kapılarının kapandığı günden bu yana geçim sıkıntısı çektiklerini ifade etti.
‘GEÇİMİMİZİ SAĞLIYORDUK’
Mahalle sakinlerinden Mesut Özdemir, “Eskiden Xanesor sınır kapısı vardı. Sınıra akrabalarımız geliyordu. Benzin ve mazot getiriyorlardı. At ve katırlara yüklediğimiz mazot ve benzinin bidonunda 25-30 TL kazanıyor, geçimimizi sağlıyorduk” dedi.
Ancak sınır ticareti bitince gençlerin batıda ucuz iş gücü olarak çalışmak zorunda kaldığını belirten Özdemir, “Gençlerimiz buradan göç ediyorlar, İstanbul, Ankara ve İzmir gibi illerde çalışıyorlar. Bizim isteğimiz sınırı yeniden açılması. Sınır açılınca gençlerimiz burada kalır, kendi geçimlerini sağla,. İstanbul’a gidip askeri ücretle çalışmazlar” diye yakındı.
SINIRIN KARŞI TARAFI DA AYNI DURUMDA
Özdemir, kendileri gibi sınırın karşı tarafından yer alan Salmas kentine bağlı Abeze, Kozereş, Kızılkent, Xirxire gibi köylerdeki akrabalarının da aynı şekilde sınır ticaretinin kesilmesinin ardından Tebriz gibi illere göçmek zorunda kaldığını ifade etti.
‘SUDAN ÇIKARILMIŞ BALIK GİBİYİZ’
Mütallip Akkaya da sınır kapısının açık olduğu dönemde zengin, fakir herkesin kendisine az çok kazanç sağlayabildiğini belirtti.
Kapının kapanmasının ardından ise mahallelerinde göçlerin başladığını söyleyen Akkaya, köylerde kalanların ise hayvancılıkla hayatlarını idame ettirmeye çalıştığını ifade etti. Akkaya, “Sınırın kapanmasıyla sudan çıkan balık nasılsa, biz de o durumdayız. Halimiz iyi değil” diye konuştu.
80 yaşındaki Mehmet Salih Akkaya ise, yaşadıkları sıkıntıları şu sözlerle dile getirdi: “Sınırı kapattılar, ticaret bitti. Bütün gençlerimiz çalışmak için İstanbullara gidiyor. Bari Van ve Hakkari’de bir fabrika olsaydı da gençlerimiz orada çalışsaydılar.”(Van/MA)
