Van'ın Erciş ilçesinde M.Ö 1500 yıllarında Hitit Devleti ile Hurriler arasında başlayan savaşlar sonunda tarih sahnesinden çekilen Hurrilerin bakiyeleri ile Orta Asya ve Kafkasya üzerinden göç ederek gelen kabilelerin meydana getirdiği konfederasyonun sonucu olarak kurulduğu bilinen Urartu devletinin başkenti keşfedilmeyi bekliyor.
Asur saldırıları karşısında gerekli savunma ihtiyaçlarını karşılayamadığından, ovanın kuzey tarafında uzanan iki bin rakımındaki Zornaki Tepe üzerinde çağın en modern yerleşim alanlarından biri olarak kurulan ve Aramu Şehri anlamına gelen Arzaşkun'u (Erciş) şehri erozyona karşı direnerek günümüze kadar gelse de ilgisizlik nedeni ile yok oluyor.
SEKİZ ETNİK UNSUR YAŞADI
Tarih sahnesinde 8 etnik unsurun yanı sıra, 40 civarındaki kabileden oluşan Urartu devleti, güney batıdan gelen 200 yılı aşan Asur saldırıları karşısında, dağınık, yarı göçebe Uruatri kabilelerini bir araya getirerek devletleşme sürecini başlattığı bilinmekte.Urartuların ilk hükümdarı olan Aramu, çağın güçlü devletlerinden olan Asur tehlikesi karşısında 300 yıl sürecek Urartu devletinin temelini Van Gölü'nün kuzey sahillerine paralel olarak uzanan Zornaki (Zırnekol) Tepe üzerinde attığı tarihçiler tarafından çeşitli tarih kitaplarında ifade edilir. Çeşitli tarihçilerin anlatımlarına göre, Urartu Federasyonunun, yerel beyliklerin ve kabilelerin merkezi konumunda olan Van Gölü kuzeyindeki tarıma elverişli ova, Asur saldırıları karşısında gerekli savunma ihtiyaçlarını karşılayamadığından, ovanın kuzey tarafında uzanan iki bin rakımındaki Zornaki Tepe üzerinde çağın en modern yerleşim alanlarından biri kurularak Aramu Şehri anlamına gelen Arzaşkun (Erciş) adı verildiği belirtilir.
İKİ ODALI AVLULU EVLER
İki odalı ve ön avlulu konutların, dik kesişen cadde ve sokakların inşa edildiği, en eski ızgara planlı şehirlerden olan Arzaşkun'da (Erciş) daha başka imar faaliyetlerine de girişilerek, çağın en modern şehirlerinden biri olarak inşa edilmesi sonrası Urartuların ilk başkenti kurulur.Şehrin kurulması ile birlikte Kral Aramu tarımın geliştirilmesi ve Arzaşkun'un içme suyu ihtiyacının karşılanması amacıyla, kuzey istikametinde bulunan su kaynaklarına bağlanan kanallar vasıtasıyla, hem şehre hem de Erciş Ovası'nı suyun ulaştırıldığı da bazı kaynaklarda yazılı. Arzaşkun'a su getiren iki kanalda ait izlerin olduğu, şehrin kuzeyinde ki Kız Varvar eski yerleşim alanı içerisinde bulunduğu belirtilmektedir. Geliştirilen bu projeler sonrası Kısa sürede yıldızı parlayan Urartu Devleti ve başkenti Arzaşkun (Erciş), dönemin süper güçlerinden sayılan Asurluların hedefi olduğu bilinmektedir.
Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan, Erciş'e tarımsal alanda önemli miraslar bırakan Arzaşkun(Erciş), günümüzde duyarsızlık nedeni ile toprağa gömülerek yok olmakta.Tarihi bir miras niteliği taşıyan Arzaşkun, toprağa gömülse de şehrin mimari yapısı Araşkun'un muhteşem tarihi şehir yapılanmasını gözler önüne seriyor.
