ERCİŞ HABER MERKEZİ-Van’ın Erciş ilçesine bağlı Salmanağa mahallesinde bulunan Ardzvaper Manastırı, ''Hacıkaş köyünde bulunan tarihi Ermeni Hac Kilisesi' gibi tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya,Koruma altına alınıp Turizime kazandırılması gereken Manastır, bakımsızlık ve ilgisizlikten dolayı yok oluyor.
AKP'nin politikaları yüzünden Van ve İlçelerindeki pekçok Tarihi yapılar gibi,Erciş'te bulunan “Ardzvaper” Manastırı da yetkililerin duyarsızlığı nedeniyle kaderine terk edildi.Köklü bir Tarihe ve geçmişe sahip olan bu tür yapıların, bölgede Turizime kazandırılarak Tarihi Kültürel ve Turistik açıdan çok büyük öneme sahipken şuanki durumu ise içler acısı.
Defalarca Defineciler tarafından talan edilip zarar verilen Kümbeti ve kapı duvarlarının büyük bir kısmı yıkılan bir zamanların ibadethanesi şimdi her geçen gün bakımsızlık ve ilgisizlik nedeniyle yok oluyor.Ermeni kaynaklarında 7. yüzyılın ilk yarısında yapıldığı belirtilen manastıra, kartalın uçuşuna gönderme yapılarak “Ardzvaper” isminin verildiği belirtiliyor.
Prens Mıjej Kınuni’ye (ö. 637) ya da Ercişli Katolikos I. Yeğya’ya (Yeğya Arcişetsi, 703-717) atfedildiği yazılan kaynaklarda, manastırın bölgenin 3 önemli manastırından biri olduğu ifade ediliyor.1393 yılında manastırın 60 öğrencisinin olduğu belirtilirken, Başrahip Garabed döneminde 1409-1414 yılları arasında restore edildiği belirtiliyor.
Eski metinlerde “heybetli ve ihtişamlı yapı” olarak bahsedilen manastırın kubbesinin 19. yüzyılın ikinci yarısında kısmen çöktüğü ve yeniden inşa edilmediği aktarılıyor.Ayrıca manastırın 1896 ve 1915’te saldırıya uğradığı kaydediliyor.Ardzvaper Manastırı’nın Birinci Dünya Savaşı’nın ardından gasp edildiği, manastırı çevreleyen duvarlar ve haçkarların da dahil olmak üzere, eklenti yapıların tamamının yok olduğu belirtiliyor.
Erciş Ovası, Van Gölü kıyılarının en geniş ovalarından, Van ilinin en büyük nüfusa sahip ve en gelişmiş ilçesidir.Ermeni tarihinde Turuberan, Duruperan veya Davruperan olarak adlandırılır ve Ermeni Halkın’ın bölge topraklarında, Erciş ilçesi Ardzvaper köyünde bulunur. Kuzeyince Ararat, Doğusunda Vasburagan, güneyinde ise Dzovk ve Ağtsnik bulunur.
1841 yılında Van Gölü sularının tekrar alçalıp yükselmesi sonucu Erciş halkı, eski bir köy olan Eganis (Akans) adı verilen yere taşınmış ve gölün bu kuzey şeridi Erciş adını almıştır.II'ci Kral Arkişdi ’nin adını almıştır. 1910 yılında ise ilçe olduğu belirtiliyor.
Manastır'ı, bir başka manastırla paylaştığı 'Suhar', eski bir köyün adından gelen 'Kharabasd', kartalın uçuşuna gönderme yapan 'Ardzvaper', ve 'Surp Asdvadzadzin' adlarıyla anılır.Sonuncusu, şüphesiz, Urartuca bir yer adının dönüştürülmüş halidir. Arceş’in (Erçiş) ve onun bir mahallesi olan Agants’ın (Erciş,doğu mahallesi)doğusunda, kuzeyde Sosgun (Keklikova) köyü ile güneyde Gdradz Kar (Kadirasker) köyünün arasında, Dzağgants Dağlarının güney kolunun eteklerinde, 39°02´ Kuzey enlemi, 43°26´ Doğu boylamında yer alır.Manastırın etrafındaki mezranın adı da Ardzvaper’dir (Salmanağa)Van Gölü’nün güney kıyısında, Rışdunik’te bulunan bir Ardzvaper Manastırı daha vardır.
Tarihte Arzaşkun, Arsissa, Argişti Khinili, Arciş, Ardişi, Eganis, Erdiş şeklinde geçen ilçenin adını, Urartu-Ermeni Krallığının merkezlerinden olmuştur. 8 ci yüzyılda ise Tarihi Ermenistan’ın hemen hemen tümünü için almıştır.Ardzvaper Aziz Meryem Ana kilisesi, ermenice Ardzvaper Manastırı Surp Asdvadzadzin kilisesi Van ili ve gölünü de içine alan Turuperan bölgesinin Erciş (Arciş) ilçesinin kuzeyinde aynı ismi taşıyan (bugün Salmanağa olarak değişmiştir) Tarihi Manastır koruma altına alınıp Turizime kazandırılması gerekirken kaderine terk edilmiş durumda.
