Karekod, Japonya’da 1994 yılında Denso Wave tarafından geliştirilen, iki boyutlu bir koddur. Karekodlar, klasik barkodlardan farklı olarak iki yönde de veri depolayabilen, böylece daha fazla bilgi saklayabilen barkodlardır. Ürünlerin, parçaların bilgilerini ve özelliklerini saklayan bu teknoloji barkod teknolojisinin devamı niteliğindedir.
İlk olarak araçları üretim esnasında daha kolay takip etmek amacıyla geliştirilen sistem, parçaların yüksek hızla taranmasına ve tanınmasına olanak sağlıyordu. Zamanla diğer sektörlere de giren Karekod Teknolojisi, Türkiye'de ilk olarak ilaç kutularında ve ambalajlarında kullanılan ve zorunlu hale getirilen karekodlar şu an birçok ürünün ambalajında yer bulmakta.
Karekodlar Nasıl Üretilir?
Karekod teknolojisinde kullanılan birçok sistem vardır. Ancak bunların en bilineni ve kullanılanları QR Kod, DataMatrix Kod ve Aztek Kod'dur. QR Kodlar, daha fazla miktarda harf ve sayı barındırabilirken aynı zamanda hızlı bir tarama imkanı sunar. Klasik barkodlara oranla daha kullanışlı olan QR Kod, birçok yönden diğer kodlardan avantajlıdır. Ayrıca QR Kod belirli bir seviyeye kadar kirlenme ve bozunmaya rağmen okunabilir.
DataMatrix Kodlar, ilaç sektöründe kullanılmakta olup, 10×10, 144×144 veya 8×18, 16×48 bir alan üzerindeki siyah ve beyaz hücrelerden oluşur. Bu hücreler, matematiksel olarak 1(siyah) ve 0(beyaz) kodların işlenmesiyle oluşmaktadır. 2-3 milimetrekare içerisinde 50 karakter sığdırabilirler. Düşük kontrastta okunabilen DataMatrix Kodlar, 300 mikrometre kadar ufak yapılarda okunup yazılabileceği gibi, büyük tabelalara da basılabilir. 8×8 kareden 144×144 boyutuna kadar değişebilen barkod ASCII karakter setinden 3116 karakter kodlayabilir. Belirli bir seviyede kirlenme ve bozunmaya rağmen okunabilir.
Aztek Kodlar ise en az kullanılan karekodlardan olup, barkodun ortasındaki bir ‘göz’ ve çevresindeki veriler ile oluşur. Bu veriler okunma bakımından diğer karekod çeşitlerine göre daha pasif ve basit bir sistemdir. Diğer barkodlara göre basit olan Aztek Kod sisteminde de kirlenme ve bozulmaya karşı hata düzeltme tekniği vardır.
Karekod oluşturmak oldukça basit olup herkes oluşturabilir. Karekod oluşturmak için birçok web sitesi ve uygulama bulabilir, kendi ürünlerinizi, web sayfalarınızı, sosyal medya ağlarınızı karekod haline getirebilir ve paylaşabilirsiniz. Örnek olarak QRStuff veya QR Code Generator isimli sitelerden karekod oluşturmayı deneyebilirsiniz. Ayrıca bu karekodları mobil cihazlarınıza yükleyeceğiniz Karekod okuyucu programlar (QR Droid, Scan vb.) ile okutabilir, karekodların içeriğini görebilirsiniz.
Karekodun Kullanıldığı Alanlar
Karekodlar, eczacılıktan otomotive, gıdadan imalat teknolojilerine birçok alanda kullanılmaktadır. Karekod teknolojisinin kullanıldığı alanlardan bazı örnekler:
► Website tanıtımlarında link bağlantısı verebilirsiniz.
► Alışveriş ürünlerinde kullanılabilir.
► Belirli kodlar ile SMS yollamak amaçlı kullanabilirsiniz.
► Tabela ve reklamlarda kullanılabilir.
► Bilet vb belgelerde kullanılabilir.
► Tanıtım bilgileri için uzun uzun sayfalar yerine karekod kullanılabilir.
► İlaç küpürlerinde kullanılabilir.
► Fabrikalarda ve üretim tesislerinde hata tespiti ve parça, ürün izlenmesi için kullanılabilir.
Ayrıca ilginç örneklere de bakacak olursak, mezar taşında bile QR kod kullanılmaktadır. Telefonunuzu yaklaştırıp kodu okuttuğunuzda, kişilerin kim olduğunu, hayat hikayelerini ve hayatı boyunca çekilmiş bütün fotoğraflara ulaşabilirsiniz.
Avantajları ve Dezavantajları
Karekodlar, ürünler hakkındaki bilgiye ve özelliklere daha hızlı ve pratik bir şekilde ulaşılmasını sağlar. Ayrıca karekodla verilen ilanlardan, kaç kişinin ilana tepki gösterdiğini öğrenebilirsiniz. Karekod aracılığı ile ilanı görüntüleyenlerin sayısını öğrenebilir, bilgi veya hizmet isteyen müşterilerinizle hızlı bir şekilde temasa geçebilirsiniz. Pek bir dezavantajı görülmese de Türkiye'de Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın bazı ürün gruplarında karekod standardı getirmesine özellikle sanayiciler karşı çıkmış, büyük ek maliyetler yaratacağını savunmuştur. Yaklaşık 1 milyar dolarlık ek maliyet getireceğini ifade eden sanayiiciler, bu uygulamaya sıcak bakmıyor.
