Van’ın Edremit Belediyesi’ne kayyım olarak atanan Atıf Çiçekli, 1’inci dereceden sit alanı olan Dilkaya Höyüğü ve Ermeni mezarlığı üzerine geçtiğimiz yıl tuvalet, otopark ve soyunma kabinleri inşa ettirdi. Türkiye ve dünyada tepkilere neden olan olayın HDP Milletvekili Garo Paylan tarafından Meclis gündemine taşınması üzerine dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş, açıklama yapmak zorunda kalmıştı.
Bakan Kurtulmuş yaptığı açıklamada "Edremit’teki kazılarla ilgili Koruma Kurulumuz tarafından, alanda mevcut bulunan yapıların işleme uygun olmadığına, izinsiz uygulamaların kültür varlığı tabakasına zarar vermeden ilgili müze müdürlüğü denetiminde 60 gün içerisinde kaldırılmasına karar verilmiştir. Yani ‘Tuvalet yapıldı’ dediğiniz yerle ilgili, yapılan yapıların kaldırılmasıyla ilgili Koruma Kurulu kararı var" demişti.
Kayyım Atıf Çiçekli ise, bakanın bu açıklamasına rağmen sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, söz konusu bölgede bir Ermeni mezarlığının olmadığını savunup, herhangi bir yapının yıkılmayacağını kaydetmişti.
İnşa edilen yapıların 60 gün içerisinde kaldırılacağını söyleyen Bakan Kurtulmuş’un açıklamasının üzerinden 1 yıla yakın süre geçmesine rağmen söz konusu yapılar hala yerli yerinde. Koruma Kurulu kararı olmasına rağmen Ermeni mezarlığı üzerine yapılan tuvaletler kaldırılmazken, soyunma kabinleri için inşa edilen yapılar Dilkaya Mahallesi Kadın Taziye Evi olarak kullanılır durumda.
BAKIMSIZLIK VE İLGİSİZLİKLE YÜZ YÜZE
1’inci Derece Sit Alanı kapsamında olan Dilkaya Höyüğü ise, şimdilerde bakımsızlık ve ilgisizlikle yüz yüze. Höyüğün her tarafı defineciler tarafından yapılan kaçak kazılar nedeniyle adeta delik deşik edilmiş durumda. Yine höyüğün sağ ve solunda yer alan plaj, etrafa saçılan çöplerden dolayı geçilmez halde. Ermeni ressam Arshile Gorky’nin doğduğu yer olan Dilkaya Mahallesi’nde yer alan Ermeni mezarlığına ait kemikler ise, etrafa saçılmış durumda.
İLK BEYİN AMELİYATI YAPILDI
1984 yılında Ege Üniversitesi, Van Müzesi ile Van Bölgesi Tarih ve Arkeoloji Araştırmaları Merkezi’nin ortak çalışmaları sonucunda MÖ 3000 yılından Ortaçağ’a kadar yerleşim alanı olarak kullanılan Dilkaya Höyüğü’nde birçok tarihi bulguya ulaşıldı. Höyük’te bulunan Urartu dönemine ait 24 örme mezardan çıkan insan iskeletleri üzerinde yapılan incelemede, ilk "Pencere açma ameliyatı" ile ilk beyin ameliyatının burada yapıldığı ortaya çıkmıştı.
KORUMA KURULU KARARI
Dilkaya Höyüğü ve Ermeni mezarlığının bulundu alanın 1’inci Dereceden Sit Alanı olarak ilan edildiği Kültür ve Turizm Bakanlığı Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Kararı ise şöyle:
“Van İli, Edremit İlçesi, Dilkaya Köyü, VanL50c13 pafta, 84 parselde bulunan Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 20.06.1992 yılında tarih ve 1067 sayılı kararı ile birinci derece arkeolojik sit alanı olarak tescillenen Dilkaya Höyüğü’ne ilişkin Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün 02.08.2013 tarih ve 152169 sayılı yazısı ile Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu 13.01.2014 tarih ve 2 sayılı uzman raporu okundu, konuya ilişkin bilgi ve belgeler incelendi. Yapılan görüşmeler sonucunda; Dilkaya Köyü VanL50c13 pafta, 84 parselde bulunan Dilkaya Höyüğü hakkında kazı ekibi tarafından yapılan bilimsel incelemelerde alanın Höyük ve Mezarlık Alanı’ndan oluştuğu belirtildiğinden, Dilkaya Höyüğü ve Mezarlık Alanı’nın Genel Müdürlüğümüzün höyükle ilgili olarak Müdürlük Uzmanlarınca inceleme istemesi sonucunda höyük ve mezarlık doğal tahribatına ilişkin olarak İlgili Valilik ve Yerel Yönetimler tarafından gerekli koruma önlemlerinin alınması gerektiği ve sit sınırının yeniden belirlenmesine ilişkin olarak da Höyük ve Mezarlık alanın VanL50c13 pafta, 84 parselde belirlenen ve karar ekinde 1/2000 ölçekli haritada gösterildiği şekliyle 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak belirlenmesine, yeniden hazırlanan sit fişinin de uygun olduğu karar verildi.”(Van/MA)
