Koronavirüs salgınına karşı tedbir olarak "tam kapanma" uygulaması devam ediyor. Van’da ayakta kalmakta zorlandıklarını belirten esnaf, yardımların yetersiz olduğu ifade ederek "Dayanacak gücümüz kalmadı" diyor. Evrensel Gazetesi'ne konuşan Vanlı esnaf duruma tepkili.
KÜÇÜK ESNAF PAKET SERVİS İLE AYAKTA DURAMAZ
Van’ın İpekyolu ilçesinde dört yıldır dürüm salonu işleten 27 yaşındaki Rıdvan Soğukbulak, pandemi sürecinin başından beri yemek sektörü olarak olumsuz etkilendiklerini söyledi. Paket servis hizmetlerinin büyük lokantalar için olumlu etkileri olduğunu dile getiren Soğukbulak, hedef kitleleri dershane öğrencileri ve çevre esnaf olan küçük çaplı işletmelerin paket servis ile ayakta kalmasının mümkün olmadığını söyledi.
Pandemi sürecinde çalışan sayısını azaltmak zorunda kaldıklarını belirten Soğukbulak sözlerine şöyle devam etti:
“İş yeri için her ay yüksek kira ödüyoruz, bazı aylarda kirayı çıkartamıyoruz. Kira yükümüz oldukça ağır, bugüne kadar sadece 3 ay için 1000 TL devlet desteği aldık, bu da yeterli olmadı maalesef. Kendi sigorta primlerimizi bile yatırmakta zorlanıyoruz. Çalışanların maaşlarını bir şekilde ödeyebilsek de sigorta yapmamız mümkün olmuyor. Ev ekonomisine katkı sağlayamadığımız gibi elde olanı da harcadık.”
KİRA DESTEĞİ ELEKTRİK FATURASINA BİLE YETMİYOR
Pandemi sürecinde kendi iş yerini kapatmak zorunda kalan ve şu an bir lokantada aşçılık yapan 33 yaşındaki Kenan Turgut, süreç boyunca maddi ve psikolojik birçok sorunla karşı karşıya kaldıklarını söyledi.
12 kişinin çalıştığı iş yerinde bazı arkadaşlarının işten çıkarılmak zorunda kalındığını belirten Turgut, çalıştığı dönem yapabildiği birikimle günlük giderlerini karşılayabildiğini, bu birikimin de bitmesi durumunda ne yapacağını bilmediğini söyledi.
Yetkililerce açıklanan desteklerin oldukça yetersiz olduğunu belirten Turgut, "Bu süreçte içeri müşteri alamadığımız için iş yapamıyoruz. Kira ödemeleri sürüyor, faturalar gelmeye devam ediyor. Kredi destekleri var ama bunlar da borçtur, geri ödemek zorundayız, borçla borç kapanmıyor. Yüksek kira ödüyoruz verilen kira desteği bir vergimize veya elektrik faturamıza bile yetmiyor” dedi.
Esnafın yardıma muhtaç olduğunu hatırlatan Turgut, bu süreçte yetkililerden, vergi muafiyeti gibi daha faydalı destekler beklediğini söyledi.
DESTEK BEKLİYORUZ
Sanat Sokağı civarında kıraathane işleten Halit Dinler, pandemi süreci ve tam kapanmanın kendileri açısından birçok olumsuzluk doğurduğunu belirtti. Tam kapanma süreciyle birlikte günlük ihtiyaçlarını bile karşılamakta güçlük çektiklerini belirten Dinler, “Özelde sadece bizim kıraathaneden üç aile geçimini sağlıyor. Tam kapanma süreciyle birlikte esnafın en asgari düzeyde yaşamını idame ettirebileceği herhangi bir destekten faydalanamadık” dedi.
Bağlı bulundukları esnaf odasının girişimlerde bulunmasına rağmen herhangi bir somut karşılık göremediklerine dikkat çeken Dinler, sözlerine şöyle devam etti:
“Bu şekilde devam ederse birçok esnaf gibi bizler de kepenk kapatmak zorunda kalacağız çünkü dayanacak gücümüz kalmadı. Çevremizdeki birçok esnaf arkadaşımız çektikleri kredilerle ayakta kalmaya çalışıyor. Kapanma ve pandemi sürecinin yarın neler getireceğini kestirebilmek çok güç. Esnafın gelir kaybı desteği ve kira desteğinden ziyade yaşamını sürdürebilmesi için daha gerçekçi destekler bekliyoruz.”
YAPILAN YARDIMLAR YETERSİZ
Çay Bahçesi İşletmecisi Kemal Aras, uzun zamandır kapalı olduklarını, bunun sonucu olarak da çok ağır ekonomik ve psikolojik sorunlar yaşadıklarını dile getirdi.
Kafe, restoran, lokanta, çay bahçesi ve bar gibi işletmelerin uzun kapanma süreçlerinden dolayı kira ödemekte zorlandıklarını belirten Aras, “Kredi ödemeleri ve kiralar ödenmeye devam ediyor. Yapılan yardımlar yetersiz. Verilen 1000 TL kira desteği şu durumda oldukça komik bir rakamdır çünkü zararımız bundan çok daha büyük. Bu süreçte gerçekten faydalı bir şeyler yapılacaksa kredilerin faizsiz ertelenmesi, elektrik su ve doğal gaz faturalarının alınmaması gibi işlemler yapılabilir” dedi.
