İran’ın Türkiye sınırındaki Xoy kentinde 23 Şubat 2020 tarihinde meydana gelen 5,9 şiddetindeki deprem nedeniyle Van’ın Başkale ilçesine bağlı Özpınar (Elbîs), Güvendik (Elezî), Gelenler (Qîratî), Kaşkol (Qaşqol) ve Böğrüpek (Xanîk) kırsal mahallelerinde yıkım meydana geldi. Depremde 4’ü çocuk 10 kişi yaşamını yitirirken, 54 kişi ise yaralandı. 50 konut ve 300 ahır yıkılırken, 4 bin 900 konutta ise ağır hasar oluştu. Yıkımın ardından kırsal mahallerde yaşayan yurttaşların çoğu kent merkezine göç ederek, kirada yaşamaya başladı. Depremin birinci yıl dönümünde mahallerde kalan yurttaşlar ise halen çadır ve konteynerlerde yaşam mücadelesi veriyor.
Yaşanılan depremden 4 ay sonra Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Ali Kemal Atlı, basına verdiği demeçlerde, "Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak Toplu Konut İdaresi'nin burada yapacağı toplu konutlarla ilgili ve yer seçimi çalışmalarına başlamış durumda. Kısa sürede sonuçlarını almaya umut ediyoruz. Hak sahipliği sürecinin sonra belirlenecek olan konut sayısı üzerinden depremzedelerin mağduriyetleri giderilmeye çalışılacak" iddiasında bulundu. Ancak aradan geçen 8 aya rağmen halen temeli dahi atılan tek bir konut yok.
EKSİ 20 DERECEDE KALIYORLAR
Depremin birinci yıl dönümünde hala yaralarının sarılmadığını anlatan depremzedeler, acil ihtiyaçlarının ev ve ahır olduğunu belirtti. Gece eksi 20 derecede soğukta konteynerlerde yaşamlarını sürdüren depremzedeler, kendilerine verilen çadırları da hayvanları için kullanıyor. Yıkılan birçok konutun enkazı kaldırılırken, depremzedeler yıkılan evlerinden ve ahırlarından sağlam kalan briketleri ve keresteleri ayıklayarak, konteynırların çevresini kapatmış durumda.
VERİLEN SÖZLER TUTULMADI
Depremde evi ve ahırı yıkılan depremzedelerden Abidin Demir, bir yıl geçmesine rağmen devletin verdiği sözü tutmadığını ifade etti. Demir, “Kış nedeniyle perişanız. Hayvan ve çocuklarımızla birlikte aynı yerde kalıyoruz. Ahır ve ev yapılacaklarına dair söz verdiler. Ama hiçbir söz tutulmadı. Devlet konteynır ve çadır verdi. Onun dışında herhangi bir yardımda bulunmadı. İki kıştır bu halde çok zorluk çekiyoruz. Mağduruz, bizlere başımızı sokacak yer ve hayvanlarımız için ahır yapılmasını istiyoruz” diye konuştu.
YIKILAN EVİ TEK ODA YAPTILAR
Aycan Demir, depremin ardından kadınların yüklerinin arttığını belirterek, “Bize yardım etmediler, edeceklerini de zannetmiyorum. Yıkılan evimizi çamur ve briketlerle tek odalı olarak yaptık. İmkanımız olmadığı için kendimize yeni ev yapamadık. Halen sarsıntı ve depremler yaşanıyor. Korkuyoruz” diyerek kaygılarını dile getirdi.
ELAZIĞ’A VAR BAŞKALEYE YOK
Güvendik Mahallesi’nde yaşayan Mihyeddin Başkurt ise, “Depremin üzerinden bir yıl geçti devlet bize ne yardım etti ne destek ne de para verdi. Mahalledeki 110 haneden 40 hane tek kaldı, 70 hane ise Van’a göç etmek zorunda kaldı. Şehre gidenler zor günler yaşıyor ve köye geri dönmek istiyorlar. Depremden kaçarak şehre gidenler, hayvanlarını sattılar. Şimdi ellerinde hayvanları da kalmadı ve geri köye döneceklerini söylüyorlar. Ama dönmeleri için destek yapılması gerekiyor. Yoksa konteynır ve yıkık evlerde iki kışı zor geçiriyoruz” dedi.
Elazığ depreminde konutların yapıldığını hatırlatan Başkurt, “Bizlere ev yapılmasını istiyoruz” talebinde bulundu.
