Türkiye de çocuğa yönelik hak ihlalleri her geçen gün derinleşerek büyüyor. Bu ihlallerden biri olan istismarın bir boyutu da çocuk yaşta çalıştırılma. AKP iktidarının yürüttüğü politikalarının etkisiyle ve mevcut ekonomik krizin de büyümesiyle çalıştırılan çocuk sayısı her geçen gün artıyor. Hem kötü koşullarda hem de ucuz iş gücü olarak çalıştırılan çocukların maruz kaldığı hak ihlalleri ise görmezden gelinmeye devam ediyor.
Öte yandan dünya genelinde çalıştırılan çocuk sayısı en az 160 milyon iken, bunun 720 bini ise Türkiye ve Kurdistan’da bulunuyor. Bu verilere göre, Türkiye’deki çocuk nüfusunun yüzde 4,4’ü çalıştırılıyor.
Çocuklar, çalıştırıldığı alanlardan biri olan sanayi sitelerinde hem can güvenliği, hem sağlık hem de ucuz iş gücü olarak görülmesi açısından istismar edilmeye devam ediliyor.
Wan’da sanayi sitesinde çalıştırılan çocuklar, neden çalıştırıldıklarını anlattı.
Sanayi sitesinde her tamirci dükkanının önünde çalışan en az iki çocuk var. Bunlardan biri, 1 yıldır çalışıyor. Her sabah 08.30’da geldiği dükkandan akşam 18.00 ya da 19.00 civarı çıkan çocuk, “Okula gitmiyorum, ama gideceğim. Haftada beş gün çalışıyorum, 600 lira alıyorum. Marşları, camları söküyorum ve far yapıyorum” sözleriyle yaptığı işi anlatıyor.
Dört yıldır elektrik dükkanında çalıştırılan bir diğer çocuk ise, “Okulu bıraktım, aileme destek olmak için çalışıyorum. Hafta da 6 gün çalışıp bin lira alıyorum. Sabah 07.00’de gelip akşam 18.00’de çıkıyorum” diyor.
‘Ailemi geçindirmem lazım’
Bir diğer çocuk ise 4 yıldır kaportacı dükkanında çalıştırılıyor. Çocuk, “Kavga ettiğimi için okula devam edemedim. Haftada altı gün çalışıp 2 bin lira kazanıyorum. Ailemi geçindirmem lazım. Zaten onun için çalışıyorum” sözleriyle maruz kaldığı durumu özetliyor.
Neden çalıştırıldığını anlattı
Her sabah 07.30’da geldiği iş yerinden akşam saat 20.00’de çıkan çocuk ise, “İçeriyi süpürüyorum, alet edevat getirip götürüyorum, ustama yardım ediyorum. Babam beni buraya ceza olarak getirdi. Okuldan uzaklaştırma aldığım için ceza verdi bana. Biz dört kardeşiz. Benden başka çalışan kardeşim yok” sözleriyle neden çalıştırıldığını dile getiriyor.
İki yıl önce Wan’a göç etti
Ailesiyle birlikte köyden Wan’a iki yıl önce göç eden çocuk da, motor kapağı tamiri yaptığını belirtiyor. Çocuk, “Okul okumadım, 2 yıldır burada çalışıyorum, sabah 07.00’de gelip akşam 20.00 gibi eve dönüyorum. Haftalık 900 lira alıyorum. Beş kardeşiz, ben ve abim çalışıyoruz. Abim de 17 yaşında. Aldığım para yetmiyor, ama aileye destek olmak için mecburen çalışıyorum” diyor.
Sanayi sitesinde çalıştırılan bir diğer çocuk da, “Burada torna işi yapıyoruz, iki ustam var. Onların çıraklığını yapıyorum. Aileme destek olmak için çalışıyorum” diyor ve çalışmaya mecbur bırakıldığını sözlerine ekliyor.
