Van’ın Erciş ilçesinde bulunan Zilan Deresi (Gelîyê Zilan) bölgesinde 3 Temmuz 1930 tarihinde 44 köy ateşe verilerek, binlerce kişi katledildi. Resmi tarihte yer verilmeyen bu katliam, o dönem gazetede “Temizlik başladı Zeylan deresindekiler tamamen imha edildi” sözleriyle verilir. Binlerce kişi toplu bir şekilde makineli tüfeklerle taranıp katledilir, sağ kalanlar da sürgün edilir. Köylülerin hayvanlarına ve diğer malvarlıklarına ise el konulur. Cenazelerin altında sağ çıkan ya da kaçıp hayatını kurtaran köylüler, uzun süre kaçak yaşamak zorunda kalır. Zilan Katliamı'nda yaşamını yitirenlerin sayısı 15 bin olarak gösterilse de, dönemin tanıkları ve kimi farklı kaynaklar gerçek sayının 40 binden fazla olduğunu söyler.
Erciş'te Zilan Deresi HES tehdidi altında
Zilan Deresi bu kez de ekolojik bir yıkımla karşı karşıya. 2014 yılında yapılmak istenilen Hidroelektrik Santral (HES) projesi, çevre örgütleri ve Zilan Deresi’ne yakın bulunan köy sakinlerinin itirazları üzerine Danıştay kararıyla durdurulmuştu. 2015 yılında Danıştay 6. Dairesi’nin kararıyla yapımı durdurulan HES projesi, son iki aydır yeniden başlatıldı.
'BU ALAN KÖYLÜLERİN GEÇİM KAYNAĞI'
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Erciş İlçe Eşbaşkanı Sarya Bilici, koronavirüs nedeniyle herkesin evine çekildiği bir dönemde söz konusu alanda yeniden HES çalışmasına başlandığını söyleyerek, bölgede yaşayanların geçim kaynağının tarım ve hayvancılık olduğunu belirtti. Bilici, "HES’in yapılması durumunda bölgede oluşacak ekolojik tahribat nedeniyle geçimlerini sağlayamayacak duruma gelecekler bunu derhal durdurmaları gerekiyor” dedi.
'ZİLAN DERESİ'NDE DEDELERİMİZİN, NİNELERİMİZİN KEMİKLERİ VAR'
Sarya, 2014-2015 yılları arasında yapılmak istenen HES projesinin çevre köylerinin ve çevre örgütlerinin eylem etkinlikleri sonucu iptal edildiğini hatırlatarak, parti olarak ciddi bir şekilde üzerinde duracaklarının altını çizdi. Bilici, "Koronavirüsü fırsata çevirmelerine asla izin vermeyeceğiz. Talebimizi güçlü bir şekilde kamuoyuna duyurmayı amaçlıyoruz. Zilan’da dedelerimizin, ninelerimizin kemiklerinin üzerinde HES'in yapılmasını kabul etmiyoruz. Tarihimizi ve kültürümüz yok etmek istiyorlar. Biz her zamanki gibi halkımızla birlikte karşısında duracağız" diye konuştu.
