Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2018 yılı Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 501 bin kişi artarak 3 milyon 788 bin kişi oldu. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi’ne (DİSK-AR) göre ise, geniş tanımlı işsiz sayısı 6 milyon 351 bine yükseldi.
İşsiz sayısının her geçen gün arttığı Van’da yaşayan yüzlerce aile, işsizlik yüzünden geçimlerini üç tekerlekli araba ile yük taşıyarak sağlama gayreti içerisinde. Kenti etkisi altına alan çetin kış soğuna rağmen gün boyunca kentin sokaklarında bekleyiş halinde olan bu yük taşıyıcıları, taşıyacakları yüklerin ücretini ise mesafeye göre belirliyor.
Yaptıkları işin zorluklarını öğrenmek istediğimiz yük taşıyıcılarının dilinden dökülen daha ilk cümle, işsizlik nedeniyle bu zahmete katlandıkları. Devamında ise yaptıkları işin tamamen insan gücüne dayanmasından dolayı çok yoruldukları.
İş bulamadığı için yük taşıyarak geçimini sağlamaya çalıştığını söyleyen Hasan Polat, yük arabasını işaret edip, “Ben bu arabayla 5 kişilik bir aileye bakıyorum” diyor.
'İŞ BULAMAYAN HERKES HAMALLIK YAPIYOR’
Yakın mesafeye 5 TL, daha uzak mesafeler için ise 10 ile 15 TL arasında ücret aldıklarını söyleyen Polat, hamallık yapanların sayısının artmasından şikayetçi. Polat, bunu da “Hangi köşeye gitsen bir grup hamal arabası var. Van’da iş bulamayan herkes hamallık yapıyor. Piyasada çok sayıda üç tekerlekli araba ve şehir içi taşımacılık yapan kamyonetler var. Eskiden motorlu araçlar az olduğu için çok iş yapıyorduk ama son yıllarda herkes artık araç sahibi olduğu için işimiz düştü. İş çıkmadığı için de günde bazen 10 TL kazanıyoruz” sözleriyle dile getirdi.
5 yıldır sürekli İş-Kur’a başvurduğunu fakat bir türlü sıranın kendisine gelmediğini aktaran Polat, “Van büyükşehir olmuş ama iş olanakları yok. İş olanakları olsa kimse hamallık yapmak istemez" dedi.
'NE KADAR YORULDUĞUMUZU HESABA KATMIYORLAR'
İş olmadığı için geçimini hamallık yaparak sağlamaya çalışan Berhem Akbalık da, her sabah 08.00’de çıktığı evine çoğu zaman taşıyacak yük bulamadan eli boş döndüğünü anlatıyor.
“Akşam eve döndüğümüzde çocuklar, ‘baba bize ne getirdin?' diyorlar. Eli boş gittiğimiz için üzülüyoruz” diyen Akbalık, bazen yüklerini taşıdıkları kişilerin verdikleri 5 TL için bile ‘para fazla mazot mu kullanıyorsun?’ diye çıkıştığını kaydetti.
Akbalık, “Ama bizim ne kadar yorulduğumuzu hesaba katmıyorlar. Yaptığımız iş çok zor. Bir iş imkanı olsa kimse hamal arabası çalıştırmak istemiz" diye konuştu. (Van/MA)
