Halkların Demokratik Partisi (HDP) Ağrı Milletvekili Dirayet Dilan Taşdemir, 13 Temmuz 1930’da Van’ın Erciş ilçesinde yaşanan Zilan Katliamı'nın araştırılması ve Zilan Deresi bölgesinde yapılan Hidroelektrik Santrali (HES) inşaatı hakkında gerekli incelemelerin yapılması amacıyla Meclis’e araştırma önergesi verdi.
Yaşanan katliamın üzerinden 90 yılın geçtiği belirtilen önergenin gerekçesinde, “Zilan Katliamı, Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana süregelen, Kürt halkına karşı yürütülen inkâr politikaları, taleplerine karşı uygulanan şiddet, baskı ve zor yöntemlerinin sonuçlarından biridir” denildi.
5 BİN KİŞİ ÖLDÜRÜLDÜ
Katliamda insanlığa karşı en ağır suçların işlendiği ifade edilen önergenin gerekçesinde, “Temmuz 1930 tarihli Cumhuriyet gazetesine göre 15 bin kişi, bizzat Ağrı Dağı ayaklanmasında da yer alan Kürt yazar Hesen Hişyar Serdi'ye göre, Ademan, Sipkan, Zilan ve Hesenan aşiretlerden oluşan 18 köyden 47 bin kişi, Ermeni araştırmacı Garo Sasuni'e göre, 5 bin kadın, çocuk ve yaşlı öldürülmüştür. 44 köy yakılmıştır. Türk Ordusu katliamda, iki kolordu ve 80 uçaktan oluşan hava gücü kullanmıştır” denildi.
AMAÇ HAFIZAYI YOK ETMEK
Katliamdan sonra bölge halkının göçe zorlandığı aktarılan gerekçede, “Dönemin iktidarı, bu büyük insanlık trajedisinin asker, korucu, milis ve sivil faillerinin bu suçlardan ceza almasını önlemek için kanunlar çıkarmış ve sonraki yıllarda yaşanan katliamların yolunu açmıştır. Yapılan bu katliamın üstünü örtmek, yaşanan katliamı, hafızalardan silmek ve buraya ait ekolojik hafıza da yok etmek amacıyla Zilan deresinde 2014 yılında yapılması planlanan HES çalışmaları Danıştay’ın durdurma kararına rağmen yeniden başlatılmıştır” diye belirtildi.
ARAŞTIRMA YAPILSIN
Katliamda ve sonrasından yaşananların araştırılması ve Zilan Deresi bölgesinde yapılan HES inşaatının açığa çıkaracağı tarihi, kültürel ve doğal zararların incelenmesi istenilen gerekçede, “Gerekli tedbirlerin alınması amacıyla bir yüzleşme ve hakikat komisyonunun kurulması gerekmektedir. Zilan Katliamı hakkında gerekli araştırmaların yapılarak kamuoyunun bilgilendirilmesi ve süregelen mağduriyetlerin telafi edilmesi amacıyla Meclis araştırması açılması elzemdir” ifadelerine yer verildi.
