Halkların Demokratik Partisi (HDP) Van Milletvekili Muazzez Orhan Işık, Van’ın Erciş ilçesinde bulunan Zilan Bölgesi’nde yapımına yeniden başlanan Hidroelektrik Santrali (HES) çalışmalarına dair Meclis’e önerge verdi.
2014’te başlatılan çalışmaların bölge halkının itirazları üzerine durdurulduğunun hatırlatıldığı önergede, mevcut yargı kararına ve Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu olmamasına rağmen yeniden bölgede çalışma başlatıldığına dikkat çekildi. Zilan Deresi’nin ekolojik ve kültürel mirasının tahrip edilmeye devam edildiğinin belirtildiği önergede, “Bölgenin flora ve fauna yapısı zarar göreceği gibi HES ile birlikte tarım ve hayvancılık da büyük zarara uğrayacak ve birçok insanın büyük şehirlere göç ederek üreticiyken tüketici duruma düşmesine neden olacaktır. Aynı şekilde uzmanlar, suyun azalmasıyla koruma altında bulunan İnci Kefali balığının da ciddi bir şekilde zarar göreceğini belirtiyorlar. Erciş’in Zilan Deresi bölgesinde yapılmak istenen HES, iktidarın kültürel mirasa ve doğal dengeye bakışını yansıtmaktadır. Çünkü Zilan; tarihsel ve kültürel anlamı, geniş coğrafyası ve doğal güzelliğiyle önemli bir alandır. Zilan Deresi’nin bitki örtüsü çeşitliliği ve hayvan popülasyonu gibi maddi değerinin yanında 15 bin insanın katledildiği bir anıtsal değer niteliğindedir. Çünkü bugün bile birçok mezar taşı ve katledilenlerin kemikleri bu gölgede yer almaktadır. Dolayısıyla Zilan Deresi’nde HES yapımı; insanların acılarına büyük bir saygısızlık ve kültürel değerlerine bir saldırı şeklindedir” denildi.
Orhan, konuyla ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’a şu soruları sordu:
“* Van ilinin Erciş ilçesi Zilan Deresi bölgesinde yapılması planlanan HES yapımının Danıştay’ın durdurma kararına rağmen yeniden başladığı doğru mudur?
* Zilan Deresi’nde yapılması planlanan HES ile ilgili yargısal süreç hangi aşamadadır? Danıştay’ın kararına rağmen çalışmaların başlatılmasının hukuki dayanağı nedir?
* HES yapılarak 1930 yılında 15 bin kişinin katledildiği Zilan Deresi’nin tahrip edilmesinin halkın belleğinde yaratacağı tahribatın düşünülmemesinin sebebi nedir?
* HES İnşaatına başlandığı ve toplu insan kemiklerine ulaşıldığı bilgisine rağmen inşaatın sürdürüldüğü doğru mudur?
* Zilan’da HES barajının flora ve faunaya etkisi üzerine yapılmış bir araştırma bulunmakta mıdır?
* ÇED raporu oluşturulmadan HES projesi için şantiye kurulmaya ve inşaata başlandığı iddiası gerçek midir? Zilan Deresi’nde zengin bitki çeşitliliği ve hayvan popülasyonuna rağmen ciddi sonuçlar doğuran HES için ÇED raporu neden gerekli görülmemektedir?
* Söz konusu yerde Van Gölü bölgesine özgü balık türlerinin risk altına gireceği bilinmekte midir? Van Gölü’ne özgü İnci Kefali balığının zarar göreceği açıklamaları neden dikkate alınmamaktadır? Bu konuda alınan tedbirler nelerdir?
* Söz konusu bölgede yapılan mera hayvancılığı için suyun betona hapsedilmesinin bölge ekonomisi çökerteceği bilinmekte midir? Bu kapsamdaki derelerden su ihtiyacını karşılayan hayvanların yaşam çevresini daraltmanın gerekçeleri nelerdir?”
